เริ่มต้นถักโครเชต์ (อุปกรณ์ และ การอ่านสัญลักษณ์)

บล็อคนี้จัดทำขึ้นพิเศษค่ะ เนื่องจากมีหลายคนสอบถามเข้ามามากมาย ถึงการอ่านสัญลักษณ์ต่างๆในหนังสือโครเชต์ของญี่ปุ่นบ้าง บางคนซื้อแพทเทิร์นมาจากจากต่างประเทศ เช่นอังกฤษ แต่พอเอาเข้าจริงๆ ก็งง ไปไม่เป็น ไม่รู้จะเริ่มต้นจากตรงไหน ยังไงก่อน วันนี้ DailyIdia จึงขอเอาความรู้อย่างไม่เป็นทางการ (จากประสบการณ์ล้วนๆ) มาแชร์กันค่ะ

หัวข้อที่ 1 สิ่งแรกที่ต้องรู้คือ อุปกรณ์ในการถักโครเชต์ค่ะ 

  1.1 เข็มโครเชต์ มีหลายขนาดจากเล็กมากๆ จนถึงใหญ่ที่สุด ความสำคัญของการเลือกขนาดเข็มโครเชต์ให้เหมาะกับงานแต่ละชิ้นก็คือ ในกรณีที่เราจะถักงานให้ออกมามีขนาดไซส์ตามที่ต้องการ ซึ่งจะเห็นได้ว่าปรกติแล้ว ในแพทเทิร์นต่างๆ จะมีระบุขนาดของเข็ม และไหมพรมเอาไว้ ซึ่งมันจะมีความสำพันกันกับขนาดของชิ้นงานที่ออกมาค่ะ แต่หากเราไม่ซีเรียสกับขนาดมากมาย ก็ไม่เป็นไรค่ะ ส่วนใหญ่แล้วงานที่ต้องเน้นขนาด ไหมและเข็มเป็นสำคัญนั่นก็คือ การถักเสื้อผ้า ถักบิกินี่ ชุดว่ายน้ำ ต่างๆค่ะ เพราะเราต้องคำนึงถึงไซส์ของผู้ใส่ 

เข็มถักโครเชต์ที่แนะนำ ก็จะคือ Clover Soft Touch ค่ะ อันนี้จะแพงหน่อย ประมาณแท่งละ 200 บาท แต่คุ้มเพราะถักสบายมือมากค่ะ

เข็มโครเชต์ Clover Soft Touch

เข็มโครเชต์ขนาดต่างๆ Credit by ลิงค์ด้านล่างค่ะ

http://thefancifulfeline.deviantart.com/art/Clay-Covered-Crochet-Hooks-129680692

  1.2 ไหมพรม มีหลายชนิดมากค่ะ หลักๆที่หาซื้อตามร้านไหมพรมบ้านเราได้ก็คือ ไหมอะคลิลิค และ ฝ้าย หรือไหมค๊อตต้อนนั่นเอง

โดยลักษณะของการใช้งานแล้วนั้น เรานิยมใช้ไหมอะคลิลิคมาทำเป็นข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ หรือตุ๊กตาคะ แบรนด์ดังๆ ที่นิยมใช้กันก็คือ อีเกิ้ล , ดาหล้า, SCB, วีนัส ถ้าจะให้เทียบคุณภาพที่หาซื้อได้ง่ายตามท้องตลาด  คงจะแนะนำ อีเกิ้ลและดาหล้า ส่วนวีนัส (ไหมสีปกติ ไม่อยากแนะนำ เพราะเส้นมันไม่ค่อยจะสม่ำเสมอกัน แต่เส้นใหญ่ หรือสีเหลือบโอเคนะคะ สำหรับวีนัส)ส่วนไหมฝ้ายนิมยมนำมาถักเป็นเสื้อผ้าซึ่งฝ้าย มีคุณสมบัติการซับน้ำได้ดีมากค่ะ ขนาดที่นิยมทำเสื้อผ้าคือ cotton เบอร์ 20 หรือ 16 ค่ะ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ผู้ถักเป็นผู้เลือกค่ะ ไม่มีอะไรเป็นหลักการตายตัว เราสามารถเลือกไหม ดัดแปลงแพทเทิร์นมาแล้วถักให้เป็นแบบฉบับของเราเองได้ค่ะ นอกจากนี้นั้น ยังมีไหมผสมระหว่างฝ้ายกับอะคลิลิคด้วยเช่นกันค่ะ 

ไหมต่างประเทศก็มีมากมายหลายแบบด้วยเช่นกัน ขอแนะนำ www.shopredheart.com ค่ะ ในเว็ปจะมีไหมพรมชนิดต่างๆให้เลือกใช้ตามลักษณะชิ้นงาน และยังมีแพทเทิร์นฟรีให้อีกด้วย

ปกติงานเล็กๆ ก็จะนิยมใช้ เส้นเล็กกันขนาด 4 Ply ( 4ply คือ เส้นนึงมันจะมีเส้นเล็กๆ 4 เส้นพันกันกันอยู่เป็นเส้นเดียว)  และก็เส้นใหญ่ ขนาด 3 Ply จะใช้ในงานใหญ่ๆ หลายคนนิยมซื้อเส้นเล็กกัน ส่วนงานใหญ่ๆ ก็ใช้เส้นเล็ก 2 เส้นมาถักควบกัน 

ตัวอย่างไหมขนาด 3 ply

ตัวอย่างไหมขนาด 4 ply

ตัวอย่างงานถักไหมค๊อตต้อน

ตัวอย่างงานถักด้วยไหมพรมอะคลิลิค

ไหมอะคลิลิคอีกรูปค่ะ อันนี้แสดงความแตกต่างของการเลือกขนาดเส้นไหม และเข็มโครเชต์

 1.3 กรรไกรตัดไหม คุณสมบัติคือ ตัดแล้วตัดเลยค่ะ ฉับทีเดียวตัดขาดสะบั้นไม่เหลือเศษที่เป็นเยื่อไหม งานเนี๊ยบกว่าค่ะ หรือบางคนไม่ซีเรียสก็ใช้กรรไกรได้ค่ะ อุปกรณ์ตัดเหมือนกัน อิอิ

กรรไกรตัดไหม

  1.4 เข็มสอด จะมีขนาดของช่องใส่ด้ายที่ใหญ่กว่าเข็มเย็บผ้าธรรมดาค่ะ

ตัวอย่างเข็มสอด

  1.5 มาร์กเกอร์ เอาไว้มาร์คจุดต่างๆของชิ้นงานระหว่างที่เรากำลังถักค่ะ แต่เราจะชอบดัดแปลงใช้เข็มกลัดแทน หรือแม้กระทั่งใช้ไหมพรมสีอื่นผูกติดกับหลักที่ต้องการมาร์กไว้ก็เคยค่ะ ไม่ผิดกติกา 55

ตัวอย่างมาร์กเกอร์

เอาหล่ะค่ะ ที่คิดออก ณ เพลานี้ก็มีแค่นี้หล่ะค่ะ ทีนี้เรามาทำความรู้จักสัญลักษณ์ผังลายต่างๆของโครเชต์กันได้เลยค่ะ

 หัวข้อที่ 2 ขอเริ่มที่การจับไหมและ การจับเข็มค่ะ ตัวอย่างตามรูปนะคะ

วิธีจับไหม  สอดปลายไหมผ่านฝ่ามือระหว่างนิ้วชี้กับนิ้วก้อย แล้ววนไหมจากด้านนอกของนิ้วชี้มาด้านฝ่ามือ หยิบปลายไหมด้วยนิ้วกลางกับนิ้วโป้ง เลื่อนปรับระดับโดยใช้นิ้วชี้ เพื่อไม่ให้ไหมที่เกี่ยวอยู่หลวม (คลิ๊กที่รูปเพื่อขนาดที่ใหญ่ขึ้น)

วิธีจับเข็ม  หันปลายเข็มมาที่ด้านหน้ามือ จับที่จับแบนด้วยนิ้วชี้กับนิ้วโป้ง แนบนิ้วกลางระหว่างตรงกลางกับปลายเข็มไปด้วยใช้นิ้วกลางเลื่อนปรับระดับ กดไหมที่เกี่ยวอยู่กับเข็ม และใช้จับจังหวะเวลาถัก

ป.ล. การจับไหมและเข็มที่นำมาเสนอนี้อ้างอิงจากหนังสือ เทคนิคและการสร้างสรรค์ ถักโครเชต์ ค่ะ โดยส่วนตัวคืออยากแนะนำว่าเอาความรู้สึกว่าถนัดมือนะคะ แต่ทฤษฎีจากหนังสือจะช่วยเราได้ ในกรณีที่เราเพิ่งจับไหมและเข็มเป็นครั้งแรก เพราะมันจะมีวูบนึงค่ะ ที่ไม่รู้จะทำยังไงกับมันดี งงๆ ว่าเอาท่าไหนดี ตอนนี้แหละค่ะ หนังสือช่วยเราได้ และอีกอย่าง จากประสบการณ์การถักโครเชต์มา จากการจับเข็มตามภาพข้างบนช่วยได้มากในเรื่องของการบังคับน้ำหนักในการถักค่ะ การถักที่ดี ไม่ควรแน่น หรือหลวม จนเกินไปค่ะ

หัวข้อที่ 3 ตะลุยสัญลักษณ์โครเชต์

โซ่ หรือ chain การถักโซ่นั้นเป็นพื้นฐานในการทำงานฝีมือที่เกี่ยวกับการถักทั้งหมด จึงควรฝึกการถักให้ตรง เพื่อไม่ให้เกิดการบิด และเป็นการจัดความกว้างของช่องถักอีกด้วย
(คลิ๊กที่รูปเพื่อขนาดที่ใหญ่ขึ้น)

ถัก แบบสั้น = single crochet, ถักแบบยาว = double crochet, ถักแบบยาวโดยควักด้านหน้า = ไม่ทราบค่ะ, ถักแบบยาวเป็นทรงกลม = popcorn, ถักแบบชิดขอบ = slip stich
(คลิ๊กที่รูปเพื่อขนาดที่ใหญ่ขึ้น)

ถักแบบกลาง = half double crochet, ถักแบบยาวมาก = treble crochet or tripple crochet, ถักแบบยาวโดยควักด้านหลัง = ไม่ทราบจ้า, ถักแบบยาวเป็นทรงกลม 3 ขา = mini popcorn, ถักโซ่เป็นปม 3 ช่อง = ไม่มีชื่อเรียกแน่ชัดค่ะ
(คลิ๊กที่รูปเพื่อขนาดที่ใหญ่ขึ้น)

ถักแบบซ้ำช่องเดิมเป็นการเพิ่มหลักให้กับชิ้นงาน เช่นการถักกระโปรงบานทรงเอ ที่ต้องเพิ่มความกว้างของกระโปรงขึ้นเรื่อยๆ  (ถักแบบสั้นซ้ำช่องเดิม = single crochet increase , ถักแบบยาวซ้ำช่องเดิม = double crochet increase, ส่วนการถักแบบสั้นถอยหลังนี่ ไม่ทราบค่ะ ส่วนตัวแล้วไม่ค่อยได้ใช้เท่าไหร่ค่ะ)
(คลิ๊กที่รูปเพื่อขนาดที่ใหญ่ขึ้น)

  

ถักแบบนี้ เอาไว้เวลาจะลดหลักของชิ้นงานค่ะ เช่น การทำส่วนเว้าส่วนโค้งของแขนเสื้อ หรือ อยากให้ปลายชิ้นงานดูแคบลง (ถักแบบสั้นทีเดียวสองช่อง = single crochet decrease, ถักแบบยาวทีเดียวสองช่อง = double crochet decrease)
(คลิ๊กที่รูปเพื่อขนาดที่ใหญ่ขึ้น)

เสร็จเรียบร้อยสำหรับ สัญลักษณ์ ผังลายโครเชต์อันชวนปวดหัว แต่หากเราจำสัญลักษณ์พื้นฐานพวกนี้ได้ละก็ มันจะเป็นความรู้ที่เรียกได้ว่าแก้จนได้ไปตลอดเลยนะคะ ลองหาแพทเทิร์นที่ดูง่ายๆ ไม่ลายตามาลองฝึกดูค่ะ ช่วยได้มากในการจำสัญลักษณ์ค่ะ ไม่ยากเลยทุกคนทำได้ สำหรับคนที่รักโครเชต์ และเพิ่งเริ่ม สู้ๆนะคะ แล้วคุณจะรู้ว่ามันสนุกสุดยอดขนาดไหนเวลาเราติดโครเชต์ค่ะ 55


ขอบคุณหนังสือเทคนิคและการสร้างสรรค์ ถักโครเชต์ ในเครือสำนักพิมพ์ เพชรกะรัตค่ะ